Frącki (Pogórze)
przysiółek wsi | |
Widok wsi | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Część miejscowości | |
Strefa numeracyjna |
77 |
Kod pocztowy |
48-220[2] |
Tablice rejestracyjne |
OPR |
SIMC |
0491475 |
Położenie na mapie gminy Biała | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa opolskiego | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego | |
50°27′24″N 17°41′19″E/50,456667 17,688611[1] |
Frącki (dodatkowa nazwa w j. niem. Fronzke) – przysiółek wsi Pogórze w Polsce, położony w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała[3][4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej.
W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do ówczesnego województwa opolskiego.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Według Heinricha Adamy’ego nazwa wywodzi się od polskiej nazwy ptaka "wrony"[5]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako nazwę starszą od niemieckiej wymienia "Fronka (Wronza)" podając jej znaczenie "Krahenplatz" czyli w języku polskim "Miejsce wron"[5]. Nazwa została później fonetycznie zgermanizowana na Fronzke[5] i utraciła swoje pierwotne znaczenie. Po II wojnie światowej polska administracja spolonizowała zgermanizowaną nazwę na Frącki. Obecnie obie nazwy nie mają związku ze źródłową nazwą odnoszącą się do wrony.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[6]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[7].
Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu chłopa trzymającego w prawej ręce grabie, po obu stronach wysokie trawy, a w otoku napis: FRONTZKE: GEM: SIGEL / NEYSTAETER CREYS (pol. Gmina Frącki / Powiat Prudnicki)[8]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Frącki znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[9].
W spisie gromad i miejscowości w powiecie prudnickim na dzień 1 stycznia 1953 wymieniono Frącki jako przysiółek Pogórza pod nazwą Kolonia Frącki[10]. Według podziału administracyjnego województwa opolskiego na dzień 31 sierpnia 1964, Frącki (Frączki), jako przysiółek Pogórza, należały do gromady Łącznik[11]. W 1966 w przysiółku mieszkało 189 osób[12].
Mieszkańcy
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków[13]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego.
Liczba mieszkańców wsi
[edytuj | edytuj kod]Transport
[edytuj | edytuj kod]W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje się droga powiatowa nr 1206O relacji Biała – Ligota Bialska – Górka Prudnicka – Frącki – Pogórze – Sowin[16].
Frącki posiadają połączenia autobusowe z Białą, Głuchołazami, Korfantowem, Opolem, Prudnikiem, Rzymkowicami. W miejscowości znajduje się jeden przystanek autobusowy[17].
Religia
[edytuj | edytuj kod]Katolicy z Frącek należą do parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Łączniku (dekanat Biała)[18].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Przez Frącki prowadzi szlak rowerowy[19]:
- Trasa rowerowa PTTK nr 262-z: Biała – Stare Miasto – Solec – Rostkowice – Gostomia – Nowa Wieś Prudnicka – Urszulanowice – Moszna – Ogiernicze – Łącznik – Chrzelice – Rzymkowice – Pogórze – Frącki – Brzeźnica – Górka Prudnicka – Ligota Bialska – Biała
Bezpieczeństwo
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 16 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)[20].
Teren miejscowości, jak i całej gminy Biała, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[21]. Gminę Biała obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[22].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 30597
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 946 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b c Heinrich Adamy , Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 65, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736 .
- ↑ Andrzej Dereń , XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X .
- ↑ 889 Fronzke (Frącki) [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 13 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
- ↑ Abstimmungsgebiet Oberschlesien. Akte polnischer Wahlbeeinflussung., Berlin: Gea Verlag, 1921, s. 1 .
- ↑ 11. Powiat Prudnicki (siedziba m. Prudnik), „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 6, Opole: Prezydium WRN, 20 maja 1953, s. 41 .
- ↑ Podział administracyjny województwa opolskiego według stanu na dzień 31 sierpnia 1964 r., „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 9, Opole: Urząd Wojewódzki w Opolu, 3 września 1964, s. 13 .
- ↑ a b Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 219 .
- ↑ Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10, ISSN 1231-904X .
- ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1871) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
- ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
- ↑ Wykaz dróg powiatu prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2024-09-26] .
- ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Frącki, gm. Biała [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18] .
- ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-02] (pol.).
- ↑ Okolice Prudnika, [w:] Karol Kawałko , Szlaki rowerowe Śląska Opolskiego, Piła: Wydawnictwo BIK: na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, 2009, s. 13, ISBN 978-83-7618-031-1 .
- ↑ Posterunek Policji w Białej [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
- ↑ PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Pogórze (Frącki), [w:] Archiwum wycinków prasowych, Instytut Śląski [dostęp 2023-10-09] .